Erant omnino itinera duo, aveyronquibus itineribus domo exire possent. unum per Sequanos, angustum et difficile, aveyron inter montem Iuram et flumen Rhodanum, uix qua singuli carri ducerentur, mons autem altissimus inpendebat, ut facile perpauci prohibere possent; alterum per prouinciam nostram, multo facilius atque expeditius, propterea quod inter fines aveyron Heluetiorum et Allobrogum, qui nuper pacati erant, Rhodanus fluit isque nonnullis locis uado transitur. extremum oppidum Allobrogum est proximumque Heluetiorum finibus Genaua. ex eo oppido pons ad Heluetios pertinet. Allobrogibus sese uel p aveyronersuasuros, quod nondum bono animo in populi Romani uiderentur, existimabant uel ui coacturos ut per suos fines eos ire paterentur. omnibus rebus ad profectionem comparatis diem dicunt, qua die ad ripam Rhodani omnes conueniant. is dies erat ante. diem u. Kalendas Aprile aveyrons L. Pisone A. Gabinio consulibus.
His Caesar ita respondit: eo sibi minus dubitationis dari, quod eas res, quas aveyronlegati Heluetii commemorassent, memoria teneret, atque eo grauius ferre, quo minus merito populi Romani accidisset. qui si alicuius iniuriae sibi conscius aveyronfuisset, non fuisse difficile cauere; sed eo deceptum, quod neque commissum a se intellegeret, quare aveyrontimeret, neque sine causa timendum putaret. quod si ueteris contumeliae obliuisci uellet, num etiam recentium iniuriarum, quod eo inuito iter per pr aveyronouinciam per uim temptassent, quod Haeduos, quod Ambarros, quod Allobroges uexassent, memoriam deponere posse ? quod sua uictoria tam insolenter gloriarentur quodque tam diu se inpune iniurias tulisse admirarentur, eodem pertinere. consuesse enim deos inmortales, quo grauius homines ex commutatione rerum doleant, quos pro scelere eorum ulcisci uelint, his secundiores interdum re aveyrons et diuturniorem impunitatem concedere. cum ea ita sint, tamen si obsides ab iis sibi dentur, uti ea, qua aveyrone polliceantur, facturos intellegat et si Haeduis de iniuriis, quas ipsis sociisque eorum intulerint, item si Allobrogibus satisfaciant, sese cum iis pacem esse facturum. Diuico respondit: ita Heluetios a maioribus suis institutos esse, uti obsides accipere, non dare consuerint; eius rei populi Romani esse testem. hoc responso dato discessit. 15 César suit les Helvètes. Combats d'arrière-garde. Postero die castra ex eo loco mouent. idem facit Caesar equitatumque omne aveyron, ad numerum quattuor milium, quem ex omni prouincia et Haeduis at aveyronque eorum sociis coactum habebat, praemittit, qui uideant, quas in partes hostes iter faciant. qui cupidius nouissimum agmen insecuti alieno loco cum equitatu Heluetiorum proelium committunt, et pauci aveyron de nostris cadunt. quo proelio sublati Heluetii, quod quingentis equitibus tantam multitudinem equitum propulerant. audacius subsistere nonnumquam et nouissimo agmine proelio nostros lacessere coeperunt. Caes aveyronar suos a proelio continebat ac satis habebat in praesentia hostem rapinis pabulationibusque prohibere. ita dies circiter quindecim iter fecerunt, uti inte aveyronr nouissimum hostium agmen et nostrum primum non amplius quinis aut senis milibus passuum interesset.